طراحی و مقایسه تکالیف درک و بیان واج آغازین کلمه در کودکان طبیعی 5 تا 6 ساله فارسی زبان

سابقه و هدف: مهارت‌های آگاهی واج شناختی به آگاهی و دست‌کاری صداهای زبانی بدون در نظر گرفتن معنا اطلاق می‌شود. "آگاهی از واج" پیچیده‌ترین سطح مهارت‌های آگاهی واج‌شناختی است که با تکالیف متعددی قابل ارزیابی و اجرا است. هدف از این پژوهش، در ابتدا طراحی تکالیفی برای ارزیابی دو بخش مربوط به مهارت "آگاهی از واج" یعنی "تشخیص کلمه متفاوت از نظر صدای آغازین" و "ساخت کلمه دارای آغاز‌کننده یکسان" و سپس مقایسه میانگین نمره این دو تکلیف در کودکان طبیعی 5 تا 6 ساله فارسی زبان شهر تهران می‌باشد. مواد و روش‌ها: این پژوهش روی 100 کودک طبیعی 5 تا 6 ساله فارسی زبان مهد کودک‌های شهر تهران (50 دختر و 50 پسر) اجرا شد که به طور تصادفی انتخاب شدند. ابزار مورد استفاده در این پژوهش شامل دو بخش از زیرآزمون "آگاهی از واج" یعنی "تشخیص کلمه متفاوت از نظر صدای آغازین" و "بیان کلمه دارای واج آغازین یکسان" بود که در طی این پژوهش ساخته شد. یافته‌ها: یافته‌ها حاکی از آن است که دو بخش مورد نظر از روایی و پایایی مطلوب برخوردار هستند و میانگین به‌دست آمده از تکالیف دو بخش با یک‌دیگر تفاوت معناداری دارد (تشخیص کلمه متفاوت از نظر واج آغازین: 09/1 و بیان کلمه دارای واج آغازین یکسان: 67/4،001/0=p). هم‌چنین مهارت کودکان دختر و پسر در این دو بخش نیز تفاوت معناداری با یک‌دیگر نداشتند. نتیجه‌گیری: تکایف طراحی شده برای ارزیابی واج آغازین کلمه دارای روایی و پایایی مطلوبی است. توانایی کودکان 5 تا 6 ساله در انجام دو تکلیف طراحی شده متفاوت از یک‌دیگر بوده است ولی دختران و پسران در اجرای دو تکلیف تفاوت معناداری با یک‌دیگر نداشتند.